گوگل تگ منیجر (GTM)، یکی از ابزارهای فوق‌العاده کاربردی و مفید گوگل است. این ابزار امکان مدیریت تگ‌های بازاریابی سایت یا اپلیکیشن را بدون نیاز به تغییر کد فراهم می‌کند. وجود این ابزار برای وب‌سایت شما ضروری است و نبود آن زحمت زیادی به وجود می‌آورد. به جای اینکه تک تک کدها را با برنامه‌نویسی ایجاد کنید، از این ابزار برای مدیریت هزاران تگ استفاده کنید. مثل این است که به جای نوشتن تمام صفحات یک کتاب به صورت دستی، آنها را با دستگاه چاپ تولید کنیم. هم کار سریع‌تر پیش می‌رود و هم به پیشرفت بیزنس کمک بیشتری می‌کند. البته استفاده از این ابزار ارتباطی با مثالی که زدم ندارد، اما به همان صورت می‌تواند کار شما را راه بیندازد. اگر شما دارای یک وب‌سایت فروشگاهی یا کسب‌وکار آنلاین هستید، خواندن این مقاله را پیشنهاد می‌دهم. با من در عظیم مدیا همراه باشید تا آموزش کامل گوگل تگ منیجر و کاربرد آن در زمینه اصول بهینه‌سازی سایت را بشناسید.
تگ منیجر ابزاری برای ساخت و مدیریت تگ‌های واسطه است. یعنی به جای اینکه چندین تگ در صفحات مختلف وب قرار دهیم، از یک تگ واسطه برای همه آنها استفاده می‌کنیم. برخی از افراد این ابزار را با گوگل آنالیتیکس اشتباه می‌گیرند و سوالشان این است که باید از کدام ابزار استفاده کنیم؟ واقعیت این است که این دو ابزار کاملا متفاوت هستند و استفاده از هر دو پیشنهاد می‌شود. راستی اگر دوست دارید در مورد ابزار گوگل آنالیتیکس بیشتر بدانید و کاملا با آن آشنا شوید، مقاله آموزش گوگل آنالیتیکس را مطالعه کنید. نحوه کار این ابزار در شکل زیر نمایش داده شده است. کاربرد Google Tag Manager همانند یک واسطه بین دو منبع اطلاعات است. به این صورت که داده‌ها را از یک منبع به دیگری منتقل می‌کند. متخصصان SEO یا بازاریابان دیجیتال می‌توانند از گوگل تگ منیجر برای مدیریت کدها استفاده کنند. حتی دیگر احتیاجی به برنامه‌نویسی‌های پیچیده و طولانی هم ندارند.
البته همه چیز به این سادگی هم نیست. آنجی شاتملر، یکی از افراد موفق در زمینه بهینه‌سازی نرخ تبدیل (Conversion Optimizer) می‌گوید: «این ابزار دچار مشکلاتی مثل کج‌فهمی کاربران و سوءاستفاده بیش از حد شده است. گرچه تگ منیجر با ایده توانمندسازی بازاریابان دیجیتال و بالا بردن رتبه سایت در نتایج گوگل به وجود آمد، اما موضوعی مثل عدم درک مفاهیم فنی تگ‌گذاری، به مرور زمان باعث ضرر رساندن به ساختار صفحات سایت و زمان بارگذاری شد. به هر حال یک ابزار هر چقدر هم مفید باشد، باید به درستی استفاده شود.»
این ابزار گوگل برای توسعه‌دهندگان وب بسیار مفید است و کمک می‌کند مدیریت همه تگ‌های وب‌سایت را در یکجا انجام دهند. درست است که این سرویس مدیریت تگها را ساده‌تر کرده است؛ ولی آیا کار با آن هم به این سادگی است؟ تا انتهای مقاله با من همراه باشید تا پاسخ این سوال را پیدا کنید. در همین ابتدا باید هشدار بدهیم که استفاده از گوگل تگ منیجر بدون داشتن دانش فنی یا آموزش دوره‌های مختلف (حضوری یا اینترنتی) امکان‌پذیر نیست. کار با این سرویس مانند هر موضوع دیگری نیاز به آموزش و پیش‌زمینه دارد. مثلا حداقل از قبل با گوگل آنالیتیکس آشنا بوده باشند. اما خوشبختانه متخصصان سئو یا بازاریابان در هر سطحی که باشند، می‌توانند کار با آن را یاد بگیرند و به دانستن علومی مثل برنامه‌نویسی هم نیازی ندارند. گوگل تگ منیجر سه قسمت اصلی دارد:
در ادامه این سه قسمت را معرفی می‌کنیم.
تگها یک قطعه کد یا پیکسل ردیابی هستند که ارتباط بین سایت شما و سایر ابزارهای فراخوانی را راحت‌تر می‌کنند. به طور مثال یک سری تگ برای دریافت اطلاعات سایت از ابزار گوگل ادز لازم است. هر ابزار دیجیتال مارکتینگ دیگری هم تگ‌های مخصوص به خود را دارد. با استفاده از تگ منیجر میتوانید تعداد زیادی از تگها را به راحتی ایجاد و مدیریت کنید. این تگها به تگ منیجر می‌گویند چه کاری انجام دهد. تگ‌های رایج گوگل تگ منیجر در ادامه معرفی شده است:
تریگرها تگ‌های تنظیم شده را راه‌اندازی می‌کنند و به تگ منیجر می‌گویند چه موقع باید کاری را که می خواهید، انجام دهد. مثلا ممکن است تگ موردنظر برای یکی از صفحات خاص وب‌سایت، لینک‌های خرید یا سفارش‌های مشتری باشد. راه‌اندازی این تگها به عهده تریگرها است.
متغیرها اطلاعات اضافی هستند که GTM برای کار روی تگ و تریگر نیاز دارد. ابتدایی‌ترین متغیر ثابت تگ منیجر، Google Analytics UA number یا شماره شناسه رهگیری گوگل آنالیتیکس است. تگ این ابزار و سایر ابزارهای دیجیتال مارکتینگ به صورت پیش‌فرض در تگ منیجر قرار دارند و نیازی به ساخت تگ این ابزارهای گوگل ندارید. امیدوارم تا حالا از خواندن این مقاله خسته یا کسل نشده باشید؛ اما اگر این اتفاق افتاده است، به شما تبریک می‌گوییم. چون این موارد را می‌دانید و برای مدیریت تگ‌هایتان به مشکلی برنمی‌خورید. اما اگر کاملاً گیج و سردرگم شده‌اید، باید اطلاعات فنی بیشتری یاد بگیرید.
هنگام کار با این ابزار متوجه می‌شوید چه کارهای شگفت‌انگیزی انجام می‌دهد. مثلا داده‌های ارسالی به گوگل آنالیتیکس را شخصی‌سازی می‌کند و تنظیم و پیگیری رویدادهای ساده‌ای مانند تعداد کلیک‌های یک لینک و مقدار فروش محصول را انجام می‌دهد. در ادامه مزایای این ابزار را آورده‌ایم:
تگ منیجر همانند هر ابزار یا سرویس دیگری اشکالات و ایراداتی هم دارد. البته در طول سال‌های اخیر این ایرادات کمتر شده است؛ ولی به هر حال موضوعاتی وجود دارد که باید آنها را بدانید. این موارد در ادامه گفته شده‌اند.
تگ منیجر مانند یک جعبه است که میتوانید سایر ابزارهای موردنیازتان را در آن نگه دارید. مثلا خط کش شما گوگل آنالیتیکس است و میخ می‌تواند گوگل ادوردز باشد. البته نه به این شکل؛ اما به هر حال بدون وجود این ابزار کارتان به سختی پیش می‌رود. تگ منیجر به شما اجازه می‌دهد تگ‌هایتان را آزمایش کنید تا از تریگر بودن آنها در زمان بارگذاری صفحه یا کلیک کردن یک دکمه خاص مطمئن شوید. یکی دیگر از مزایای عالی تگ منیجر، امکان تغییر تگها بدون تغییر کد منبع وب‌سایت است. زیرا این کار به خاطر آهسته بودن چرخه انتشار و مشغله برنامه‌نویسان غیرممکن است. پس به جای آن فقط تگها را در رابط کاربری GTM ویرایش می‌کنید و با زدن روی یک دکمه، تغییرات سایتتان را منتشر می‌کنید.
همانطور که گفته شد، روش کلاسیک مدیریت کدهای ردیابی به این صورت بود که بازاریابان، تحلیلگران، توسعه‌دهندگان و سازندگان با هم در ارتباط بودند تا رفتار کاربر را ردیابی کنند. این کار چند هفته طول می‌کشید و کار سخت و پیچیده‌ای بود. اما حالا با استفاده از یک تگ، کلیه تگها را مدیریت می‌کنید. این ابزار فرایندی مانند افزودن تگ‌های جدید را سریع‌تر از قبل انجام می‌دهد. بنابراین ابزار گوگل تگ منیجر برای توسعه آنلاین کسب و کار و پیشرفت سریع وب‌سایت شما مناسب است.
در گذشته مدیریت تگ به این صورت نبود و کدهای ردیابی در منبع کد وب‌سایت یا اپلیکیشن کدگذاری می‌شدند. بدترین قسمت هم این بود که تکه‌های کوچک کدهای اسنیپت JavaScript در پرونده‌های مختلف پراکنده بودند. یعنی اگر شما نیاز به یک تغییر جزئی نیاز داشتید، یا باید همه آن کدها را پیدا می‌کردید یا آنها را به‌روزرسانی می‌کردید. اما این روند با ابزار عالی تگ منیجر آسان‌تر شده است.
ابزار تگ منیجر عیب‌یابی و اصلاح خطاهای تگ را راحت‌تر کرده است. این سرویس تگ‌های موجود در یک صفحه و عیب آنها را نشان می‌دهد. همچنین اطلاعاتی درباره تریگرها و تگ‌های ردیابی در اختیار شما می‌گذارد. ممکن است بپرسید که این مورد چه اهمیتی دارد؟ عیب‌یابی کمک می‌کند که از کارکرد تگها مطمئن شویم و در صورت لزوم تغییرشان دهیم. در این صورت می‌توانیم خدمات بهتری در وب‌سایت و برای مشتریان انجام دهیم.
یکی دیگر از مزایای فوق‌العاده این ابزار، امکان صادر کردن تگها، تریگرها و متغیرها به یک فایل است. اما این مورد چه مفهوم و مزیتی دارد؟ خب شما میتوانید الگوهای خود را با کدها یا تنظیم‌های ردیابی معمول بسازید. این موضوع برای آژانس‌هایی که مجبور هستند رویدادهای استاندارد گوگل آنالیتیکس را بارها پیاده‌سازی کنند بسیار مفید است.
چه چیزی بهتر از اینکه این سرویس همانند سایر ابزارهای گوگل به صورت رایگان در دسترس همه کاربران قرار دارد. البته توصیه می‌کنیم برای توسعه کسب و کار از طریق اینترنت و پیشرفت وب‌سایت از نسخه برتر آن استفاده کنید. اما نسخه رایگان برای مشاغل کوچک و متوسط اینترنتی کافی است.
ردیابی رویداد شامل کدهای JavaScript اختصاصی است که باید برای پیگیری رویدادهایی مانند کلیک‌ها، تکمیل، ارسال فرم و خرید به وب‌سایت اضافه شود. تگ منیجر برای آسان شدن کارها دارای یک ویژگی به نام ردیابی رویداد خودکار است. تریگرهایی که در تگ منیجر فعال می‌کنید، به صورت خودکار شروع به بررسی تعاملات صفحات وب‌سایتتان می‌کنند. به عنوان مثال این ابزار گوگل رویدادهای اساسی مانند تعداد کلیک‌ها، ارسال فرم‌ها یا زمان صرف شده در یک صفحه را ردیابی می‌کند. به دلیل رشد کاربران و علاقه‌ای که نسبت به این ابزار نشان داده شده است، تعداد عملکردهای ردیابی خودکار تگ منیجر روز به روز افزایش می‌یابد. این کار به راحتی انجام می‌شود، اما به یک سری تنظیمات نیاز دارد.
ابزار GTM دارای تعدادی تگ داخلی برای انجام آنالیزهای جهانی، نرخ تبدیل گوگل ادوردز، بازاریابی مجدد و ... است. این موارد به بازاریابان دیجیتال کمک می‌کند تا بدون دانش برنامه‌نویسی یا اجرای کدهای پیچیده و با داشتن اطلاعات اندک تگها را بهینه‌سازی کنند.
هر بار تغییری را در یک کانتینر (container) ـ همان جایی که کدهای رهگیری شما ذخیره می شود ـ منتشر می‌کنید، GTM یک نسخه جدید ایجاد می‌کند. هر زمان به بازگرداندن نسخه قبلی نیاز داشتید، میتوانید خیلی راحت آن را برگردانید. تغییرات تصادفی هم در یک سایت ایجاد می‌شود. اما نگران نباشید. کافی است به صفحه Versions بروید و نسخه قبلی را منتشر کنید. دو ویژگی دیگر یعنی فضای کار (workspaces) و محیط (environments) نیز مفید هستند. اگر شرکت شما یک تیم کاری فعال در زمینه تغییرات روی وب‌سایت دارد، با فروشندگان خارج از کشور کار می‌کنید یا پروژه‌هایی با مدت زمان طولانی در دست دارید، این ویژگی برایتان مفید است.
گوگل به صورت خودکار همه اسکریپت‌های ردیابی یا تگ‌های سفارشی HTML در حساب های تگ منیجر را اسکن می‌کند؛ اگر تگها با یک دامنه بدافزار (malware domain)، آدرس IP یا URL مطابقت داشته باشند، تگ منیجر متوقف می‌شود. علاوه بر این میتوانید افرادی که به حساب‌های GTM شما دسترسی دارند را کنترل کنید و هر زمان خواستید دسترسی را لغو کنید. میتوانید چند دستور به لایه داده در وب‌سایتتان بدهید و لیست‌های سفید یا سیاه را تنظیم کنید. این موضوع توسط سرور وب‌سایت کنترل می‌شود؛ یعنی اگر GTM به خطر بیفتد، راه‌اندازی اسکریپت‌های سفارشی به شما و عملکردتان مربوط می‌شود.
تگ منیجر اجازه دسترسی به چند نفر را می‌دهید. این دسترسی‌ها که در سطوح مختلف هستند، شرایط کاری را برای آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ مناسب می‌کنند. این دسترسی‌ها شامل عدم دسترسی (No Access)، خواندن (Read)، ویرایش (Edit)، انتشار (Publish) و تایید (Approve) هستند و به هر کارمند با توجه به سطح او و تشخیص وبمستر داده می‌شوند.
گوگل به لانچ کردن (معرفی یک محصول جدید) و از بین بردن محصولات مختلف معروف است. مثلا محصولات Google Glasses و RSS Reader که گوگل خیلی زود آنها را کنار گذاشت. اما گوگل تگ منیجر اینطور نبوده است. این ابزار روز به روز محبوب‌تر می‌شود و افراد بیشتری از آن به عنوان ابزار کار خود استفاده می‌کنند. تعداد افرادی که از نسخه رایگان و پولی این سرویس استفاده می‌کنند، روز به روز در حال افزایش است. پس شما هم فرصت را از دست ندهید و برای پیشرفت کسب‌وکار، بالا بردن رتبه سایت در نتایج گوگل و افزایش فروش محصولات از آن استفاده کنید.
برای نصب و راه‌اندازی گوگل تگ منیجر، ابتدا باید یک حساب کاربری جدید بسازید. مراحل این قسمت در ادامه آورده شده است.
هم‌اکنون که container را نصب کرده‌اید، میتوانید تگ‌های جدید ایجاد کنید.
در این مرحله یاد می‌گیرید که چگونه تگ‌های ردیابی گوگل آنالیتیکس را برای وب‌سایتتان تنظیم کنید.
برای انتخاب نوع تگ، روی دکمه Tag Configuration کلیک کنید. اگر می‌خواهید تگ آنالیز گوگل را ایجاد کنید، گزینه Universal Analytics را انتخاب کنید.
با انجام همه این مراحل، تگ جدید شما تنظیم می‌شود. این تگ را در صفحه نمایان شده می‌بینید. حالا به راحتی دکمه ذخیره را بزنید. حالا یک تگ ردیابی جدید دارید که داده‌های وب‌سایتتان را به آنالیز گوگل ارسال می‌کند.
منابع: orbitmedia | analyticsmania | support.google | youtube
