تا حالا به این فکر کردید که چقدر به ایده انسان هوشمند مصنوعی نزدیکیم؟ ربات های هوشمند در کدام سطح از هوش مصنوعی قرار دارند و تا چه حد می‌توانند پیشرفت کنند و هوشمندتر شوند؟ آیا ساخت ربات با هوش مصنوعی امکان‌پذیر است؟ هوشی که توانایی یادگیری داشته باشد یا دقیقا مثل یک انسان رفتار کند! این ایده را با سریال black mirror بررسی می‌کنیم. در این مقاله به معرفی یکی از قسمت‌های این سریال که در مورد هوش مصنوعی و ربات های هوشمند انسان نما است می‌پردازیم و آن را با واقعیت‌های کنونی جهان علم مقایسه می‌کنیم و می‌بینیم که شرایط فعلی زندگی ما چقدر به این رویا نزدیک شده است. پس با من در این مقاله جذاب و متفاوت عظیم مدیا همراه باشید.
این سریال داستان زنی به نام "مارتا" است که نامزد خود، "اَش" را طی یک تصادف از دست داده است. دوستش در مراسم سوگواری به او پیشنهاد می‌دهد که با یک نرم‌افزار هوش مصنوعی که می‌تواند همسر او را شبیه‌سازی کند، آشنا شود. چون همسرش یک معتاد اینترنتی بوده است و حضور زیاد او در فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، باعث می‌شود که این نرم‌افزار خیلی خوب او را شبیه‌سازی کند.
"مارتا" در ابتدا مقاومت می‌کند و حرف دوستش را قبول نمی‌کند. اما یک شب دوستش او را در این نرم‌افزار ثبت نام می‌کند و اسم "اش" را به نرم‌افزار می‌دهد. نرم‌افزار هم با توجه به داده‌ها و اطلاعاتی که از اش در فضای مجازی و اینترنت وجود داشته است، شبیه‌سازی او را آغاز می‌کند. دوستش می‌گوید که با دسترسی به ایمیل‌های شخصی "اش"، این کار بهتر و دقیق‌تر انجام می‌شود. چون هر چه اطلاعات بیشتری داشته باشد، این شبیه‌سازی بهتر انجام می‌شود. "مارتا" در ابتدا چنین چیزی را قبول نمی‌کند، اما بعد از کلی کلنجار رفتن، شروع به صحبت با نرم‌افزار می‌کند.
صحبت کردن با برنامه و شبیه‌سازی دقیق شخصیت "اش"، برای "مارتا" واقعا سوپرایزکننده است. برنامه طبق مطالبی که قبلا در فیسبوک، توئیتر و شبکه‌های اجتماعی دیگر منتشر کرده است، شخصیتی دقیقا مشابه واقعیت را نشان می‌دهد. چت کردن با او برای زن واقعا جالب و متفاوت است و این باعث می‌شود که داستان به همینجا ختم نشود و صحبت‌های این دو، قصه را به سمت ارتباط عمیق‌تری می‌کشاند! بله تماس تلفنی!
"مارتا" به ارتباط از طریق چت راضی نمی‌شود و از برنامه می‌خواهد که یک ارتباط صوتی واقعی با "اش" برقرار کند! برنامه در کمال ناباوری می‌تواند داده‌های زیادی که از فایل‌های صوتی و ویدیویی "اش" وجود داشته است را پردازش کند و صدای او را به همراه شخصیتی که در چت نشان می‌داد و خیلی شبیه به واقعیت بود، شبیه‌سازی کند. برنامه وقت کمی برای پردازش این همه فایل می‌گذارد و پس از مدتی با "مارتا" تماس می‌گیرد!
تا اینجای داستان واقعا جالب بود، نه؟! اما آیا در دنیای واقعی می‌توانیم با یک هوش مصنوعی مکالمه داشته باشیم؟ بله این اتفاق در سخنرانی آقای پیچای در کنفرانس برنامه‌نویسان گوگل رخ داده است. در جریان کنفرانس برنامه‌نویسان گوگل، ساندار پیچای، مدیر عامل این شرکت، دموی دستیار صوتی گوگل را ارائه می‌دهد. در این برنامه دستیار صوتی گوگل با یک آرایشگاه تماس می‌گیرد تا برای صاحبش وقت بگیرد!
مثلا به گوگل زمان سه شنبه بین ساعت 10 تا 12 صبح داده می‌شود تا یک نوبت در این زمان رزرو کند. گوگل واقعا با آرایشگاه تماس می‌گیرد و این قرار را تنظیم می‌کند. برای دیدن این تجربه جالب، حتما ویدیوی موجود در این مقاله را ببینید.
پس با توجه به این کنفرانس، دیدیم که امکان صحبت کردن هوش مصنوعی وجود دارد و این موضوع چیز عجیب و غریبی نیست و تکنولوژی به چنین چیزی دست پیدا کرده است.
کمپانی‌های گوگل، آمازون، اپل و هر شرکتی که دستیار هوش مصنوعی دارد، همه اعلام کرده‌اند که دستیار هوش مصنوعی مکالمات را ذخیره می‌کند. پس هر کسی که از این دستیارها استفاده می‌کند، فایل صوتی آن ضبط و پردازش می‌شود. پس موضوع شبیه‌سازی صدا موضوع عجیبی نیست؛ ولی آیا می‌توان تصویر را شبیه‌سازی کرد؟
برای آشنایی بیشتر با موضوع هوش مصنوعی، مقاله هوش مصنوعی چیست؟ را مطالعه کنید.
برای شبیه‌سازی فیزیکی باید به تصاویر و ویدیوها دست پیدا کرد؛ چیزی که به وفور در فضای مجازی وجود دارد. هوش مصنوعی که در این قسمت از سریال وجود دارد، می‌تواند جسم و فیزیک افرادی را که در فضای مجازی فعالیت زیادی دارند و ویدیوهای زیادی از آن‌ها وجود دارد، شبیه‌سازی کند. دقیقا همان کاری که "مارتا" انجام داد و ایده ربات های هوشمند انسان نما را وارد زندگی خود کرد!
یکی از جالب‌ترین بخش‌های این سریال، زمانی است که بدن "اش" شبیه‌سازی می‌شود. "مارتا" به صحبت کردن تلفنی با اش راضی نیست و دوست دارد او را به صورت فیزیکی در کنار خود داشته باشد؛ به همین دلیل درخواست ساخت فیزیکی "اش" را می‌دهد و چیزی که تحویل می‌گیرد فوق‌العاده حیرت‌انگیز است.
بدن "اش" با توجه به دیتاها و اطلاعاتی که از او موجود است، شبیه‌سازی می‌شود. بدن او دقیقا شبیه به شخصیت واقعی او و کاملا طبیعی است! به نظر شما چنین چیزی امکان دارد؟
باور کنید یا نه، چنین چیزی در واقعیت وجود دارد! کافی است تصویر عروسک‌های سیلیکونی یا ویدیوی مربوط به سوفیا و گریس، پرستارهای ربات در دوره پاندمی کرونا را ببینید. این ربات‌ها از سالمندان و افرادی که به دلیل بیماری در قرنطینه به سر می‌برند، مراقبت می‌کنند. قرار است که این ربات‌ها تولید انبوه شوند و در کشورهای چین، ژاپن و کره مورد استفاده قرار بگیرند.
این دو ربات توسط یک تیم هنگ کنگی ساخته شده‌اند و در ساخت آن‌ها از تکنولوژی هوش مصنوعی پیشرفتهای استفاده شده است؛ به حدی که می‌توانند به زبان‌های انگلیسی، ماندارین و کانتونی صحبت کنند! خیلی جالب است نه؟!
علاوه بر این می‌توانند عملکرد بیش از 48 عضله اصلی صورت را شبیه‌سازی کنند و ظاهری شبیه به انسان دارند. ویژگی‌های دیگر این ربات‌ها، جلب اعتماد و داشتن تعامل طبیعی با انسان‌ها، رفتار آرامش‌بخش و شباهت به شخصیت‌های انیمه (انیمیشن‌های ژاپنی و آسیایی) و تلفیقی از سبک‌های آسیایی و غربی است.
خلاصه اینکه اگر سریال آینه سیاه، ویدیوی سوفیا ربات هوشمند و گریس را ببینید، متوجه می‌شوید که احتمال ساخت چنین ربات‌هایی و برنامه نویسی هوش مصنوعی پیشرفته در آینده وجود دارد. جنس پوسته بیرونی گریس و سوفیا سیلیکونی است که بیشترین شباهت را با انسان دارد. در سریال هم همه ویژگی‌های فیزیکی "اش" مصنوعی، شبیه به یک انسان است. با توجه به اینکه ربات‌هایی که در حال حاضر وجود دارند، خیلی از ظرافت‌های فیزیکی صورت مانند پلک زدن، حرکت ابروها و لب زدن دقیق اکثر کلمات را به درستی انجام می‌دهند، احتمالا در آینده‌ای نه چندان دور چنین اتفاقی به واقعیت می‌پیوندد.
پله بعدی ماجرا ماشین لرنینگ است. این علم باعث شده است ربات‌هایی تولید شوند که توانایی یادگیری داشته باشند! بله دقیقا مثل یک بچه! به مدرسه بروند، درس یاد بگیرند و حتی کنفرانس بدهند! یادگیری ماشینی پله پیشرفته‌تری نسبت به هوش مصنوعی است و قابلیت یادگیری را برای این هوش فراهم می‌کند. برای آشنایی بیشتر با ماشین لرنینگ به زبان ساده و قابل فهم، مقاله ماشین لرنینگ چیست؟ را بخوانید.
در انتهای داستان "مارتا" یک سری مشکل با این ربات هوشمند انسان نما که 100% نمی‌تواند جای نامزدش را بگیرد، پیدا می‌کند. این ربات انسان نما نمی‌تواند چیزی بخورد، بخوابد یا حتی عصبانی شود! چون فقط بازتاب اطلاعاتی است که "اش" در فضای اینترنت منتشر کرده است؛ نه شخصیت واقعی او! در نهایت "مارتا" تصمیم می‌گیرد او را پیش خود نگهدارد؛ اما نمی‌تواند به هیچ کس این موضوع را بگوید و تا سال‌ها با یک جسم به ظاهر هوشمند زندگی می‌کند.
اگر شما جای مارتا بودید، ربات را نگه می‌داشتید؟ به نظر من که این کار اصلا درست نبود!
البته این فقط یکی از قسمت‌های این سریال بود. در هر قسمت از این سریال پیشرفتهای تکنولوژی که به احتمال زیاد در آینده وجود خواهند داشت، نمایش داده می‌شود. توانایی ذخیره خاطره‌ها و بازپخش آن‌ها، قدرت باورنکردنی رسانه در کنترل زندگی افراد، قدرت اسکرین‌ها، موبایل‌ها، امکان ساخت دستیار هوشمند با استفاده از هوش انسان و کلی اختراع جذاب و باورکردنی دیگر که حتی باور آن هم سخت است!
با توجه به همه چیزهایی که گفته شد، به نظر می‌رسد که تولید ربات‌های هوشمند، شبیه‌سازی یک انسان به صورت ربات یا طراحی یک شخصیت متفاوت برای ربات، خیلی هم دور از ذهن نیست! تا به حال چیزی در مورد پروژه‌های پردازش رفتار مغز و Neuralink ایلان ماسک شنیدید؟ شاید چنین تجربه‌ای در آینده دور از ذهن نباشد!
اگر به این مقاله علاقه داشتید، سایر مقالات مشابه را هم بخوانید:
خب تا اینجا هم با یک قسمت از سریال بلک میرر که خیلی جذاب و جالب است، آشنا شدید و هم نمونه های هوش مصنوعی در دنیای واقعی را دیدید! خیلی جالب بود نه؟! مقاله کاربرد هوش مصنوعی در رباتیک نشان داد که رسیدن به ربات های هوشمند انسان نما که که هوش بالایی داشته باشند یا حتی قادر به یادگیری باشند، عجیب نیست. شما با خواندن این مقاله در مورد هوش مصنوعی و ربات هوشمند، چه چالش‌های ذهنی پیدا کردید؟ نظراتتان را با ما در میان بگذارید. ممنون که با ما همراه بودید. اگر این مقاله را دوست داشتید، آن را با دوستانتان هم به اشتراک بگذارید.
