وب ۳ چیست + مقایسه با اینترنت نسل دوم و اول

به احتمال زیاد مدتی است که اصطلاح web 3 زیاد به گوشتان می خورد. به این دلیل که کلمات وب ۳، اینترنت نسل سوم و نسل سوم اینترنت، بشدت در فضای سوشال مدیا وایرال شده است. وب۳ قرار است که پارادایم جدیدی در تعامل با وب باشد و تغییرات اساسی در نحوه ایجاد وب‌سایت توسط توسعه‌دهندگان (Developers) ایجاد کند.

نظرات زیادی در مورد اینکه وب ۳ چیست، وجود دارد، برخی فقط آن را نسخه‌ی بعدی اینترنت می‌دانند و برخی دیگر می‌گویند این متاورس است. خواهد دید که وب ۳ چیست؟ چه کاربردی دارد؟ چه مزیت‌هایی دارد؟ چه ارتباطی با سایر تکنولوژی ها نظیر هوش مصنوعی دارد؟

در ادامه این مقاله می‌خوانید

Web 3 با محوریت اینترنت غیر متمرکز، در دنیای وب انقلاب بزرگی ایجاد خواهد کرد. در اینترنت نسل ۳ کاربران کنترل کامل اطلاعات خود را خواهند داشت.

وب نسل سوم به منظور ایجاد تغییرات بنیادی در توسعه و ساخت وب سایت‌ها، الگوی جدیدی برای تعامل با وب را بوجود می‌آورد. در واقع web3 مرحله جدیدی از تکامل اینترنت است.

تغییرات ایجاد شده توسط وب ۳ باعث می‌شود که اتفاقات جدید و بهتری در اینترنت ایجاد شود. متخصصان علوم کامپیوتر و اینترنت بر این باورند که این تغییرات ایجاد شده در اینترنت باعث هوشمندتر شدن آن و ساده شدن زندگی کاربران می‌شود.

حال بیایید روند شکل‌گیری وب ۳ را از زمان ایجاد اینترنت نسل اول شروع کنیم و با هم پیش برویم.

مقایسه وب نسل اول، وب نسل دوم و وب نسل سوم

وب ۳ از کجا شروع شد؟ وب ۱ چه کمبود‌هایی داشت و توسعه آن چه نیازی را از کاربر رفع کرد؟ اول با توضیح مختصری از وب ۱ شروع می‌کنیم.

اینترنت نسل اول

نسخه اولیه اینترنت پیش از شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های استریم و پخش ویدئو وجود داشت. در واقع حتی قبل از وجود گوگل در اواسط تا اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، نسل اول اینترنت وجود داشت. در آن زمان اینترنت تنها زیر نظر موتور جستجوگر AltaVista و Netscape، شرکت خدمات کامپیوتری آمریکایی بود و فقط برای تبلیغات شرکت‌های خاص استفاده می‌شد.

هم اکنون نیز بیشتر وب سایت‌های تجارت الکترونیک به دلیل اینکه مبتنی بر مفاهیم ساده‌ای هستند، ماهیت اینترنت نسل اول را دارند. این وب سایت‌ها محصولات خود را به کاربران ارائه می‌کنند و از علاقه مندان پول می‌گیرند و وب سایت‌هایی بسیار روان و سریع هستند که پایین‌ترین سطح تعامل را با کاربران دارند.

 اینترنت نسل دوم

در راستای پیشرفته‌تر شدن وب ۱، نسخه اینترنت وب ۲ بوجود آمد. به این اینترنت “read-write” نیز می‌گفتند. در نسل دوم اینترنت، کاربران تنها نقش خواننده و بازدیدکننده را نداشتند. آن‌ها می‌توانستند خودشان محتوا تولید کرده و آن را در وب سایت آپلود کنند و با اینترنت تعامل داشته باشند.

 اینترنت نسل دوم تقریباً از سال ۲۰۰۳ شروع شد. این اصطلاح توسط Dale Dougherty ابداع شد. Dale Dougherty در آن زمان معاون و رئیس شرکت O’Reilly Media بود.

وب۲ با سرعت زیادی سراسر جهان را فراگرفت. اینترنت نسل دوم پس از حدود یک دهه، بازاریابی و عملیات تجاری را متحول کرد. به عنوان مثال اینفلوئنسر‌های اینستاگرام می‌توانند با ارسال یک عکس، برندی را ساخته و با برند دیگری رقابت کنند. همچنین می‌توانند با یک نقد منفی، برند دیگری را به نابودی بکشانند.

مخاطبان می‌توانند در مورد یک محصول نظرات خود را ارائه کنند و این نظرات در هنگام خرید بر روی عملکرد دیگر افراد تاثیر بسیاری می‌گذارد. طبق یک نظرسنجی، ۹۰ در صد مشتریان قبل از خرید آنلاین، نظرات را مطالعه می‌کنند. ۸۸% از کسانی که نظرات را می‌خوانند، بسیار به آن نظرات اعتماد دارند.

هدف اصلی اینترنت نسل ۲ این بود که اینترنت را دموکراتیک‌تر کرده و آن را بیشتر در اختیار کاربران قرار دهد.

 اینترنت نسل سوم

پس از نسل دوم اینترنت، دنیا به سمت نسخه جدید‌تری از اینترنت حرکت کرد. هر بار که مثلاً محصول X را از وب سایتی مانند آمازون می‌خرید، الگوریتم وب سایت اطلاعات دیگر مشتریانی که محصول X را خریداری کرده‌اند، بررسی می‌کند. بر اساس این اطلاعات، وب سایت محصولاتی را به شما پیشنهاد می‌کند که این مشتریان در کنار محصول X آن را خریداری کرده‌اند.

 بنابراین وب سایت بر اساس دیگر کاربران تشخیص می‌دهد که انتخاب‌های دیگر شما چه چیز‌هایی می‌تواند باشد و از اطلاعات دیگر کاربران استفاده می‌کند تا چیز‌هایی را برای شما به نمایش درآورد که آن را دوست دارید. در واقع خود وب سایت در حال آموزش، یادگیری و هوشمند شدن است.

اجزای وب ۳ چیست + مزایای وب ۳ با توجه به هر یک از اجزای اضافه شده به آن

از اجزای اصلی اینترنت نسل سوم:

·         وب معنایی

·         هوش مصنوعی

·         هویت سه‌بعدی مجازی (Virtual 3D identity)

·         حضور فراگیر

۱- وب معنایی

 یکی از مهم‌ترین اجزای وب۳، متادیتای معنایی است. این وب هوشمند نماد‌ها، کلمات کلیدی، متن‌ها و معنای آن‌ها را درک می‌کند. به عنوان مثال شبکه web 3 دو نقطه با یک پرانتز را به عنوان ایموجی “لبخند” درک می‌کند و آن را به عنوان خنده و علامت خوشحالی و یا رضایت تفسیر می‌کند.

این تنها مثال کوچکی از وب معنایی در اینترنت غیر متمرکز نسل سوم بود. در واقع فناوری web 3 ارتباطات، تراکنش‌ها و تبادل اطلاعات بین موجودیت‌ها را آسان می‌کند.

طرح وب معنایی در واقع ایده‌ی اصلی برنرز لی (Tim Berners-Lee) بود. او یکی از دانشمندان علوم کامپیوتر است که به عنوان مخترع شبکه‌ی جهانی وب شناخته می‌شود.

برنرز لی، اینترنت آینده را به شکل دنیایی تصور می‌کرد که در آن ماشین‌های هوشمند به طور خودکار عملیات طولانی و زمان بر را انجام می‌دهند.

۲- هوش مصنوعی

نسل سوم اینترنت با کمک هوش مصنوعی به وب سایت‌ها کمک می‌کند تا بتوانند داده‌ها را فیلتر کرده و تنها اطلاعاتی که برای کاربران مطلوب است را به آن‌ها نشان دهند.

در حال حاضر، نسل دوم اینترنت نظرات کاربران را برای درک کیفیت یک محصول یا خدمات دریافت می‌کند. مثلاً در وبسایت Rotten Tomatoes که کاربران می‌توانند به لیستی از فیلم‌ها رأی بدهند. در این حالت فیلم‌هایی با رتبه بالاتر به عنوان «فیلم‌های خوب» در نظر گرفته می‌شوند.

چنین فهرست‌هایی به کاربران کمک می‌کند که بدون بررسی محصولات و «داده‌های بد» به «داده‌های خوب» برسند.

اما هوش مصنوعی در نسل سوم اینترنت مکانیزم یادگیری سریعی دارد. در این نسخه جدید از اینترنت، هوش مصنوعی می‌تواند بین داده‌های خوب و بد، افراد واقعی و ربات و مهم‌تر از هر چیز بین اخبار جعلی از گزارش‌های واقعی تمایز قائل شود.

۳- هویت سه‌بعدی مجازی

 وب۳ آینده اینترنت را از وب ساده دوبعدی به یک دنیای ۳ بعدی واقعی تغییر می‌دهد. طراحی سه بعدی به طور گسترده‌ای در وب سایت‌ها، بازی‌های آنلاین، تجارت الکترونیک، صنعت املاک و غیره استفاده می‌شود.

با وجود اینکه هنوز این مفهوم به طور کامل در بین بسیاری از افراد جا نیفتاده است اما این واقعیت وجود دارد که هزاران نفر در سراسر جهان در حال حاضر در این فضا در حال تعامل هستند. به عنوان مثال در بازی آنلاینی مانند World of Warcraft، کاربران بیشتر از دنیای واقعی به فکر سلامت آواتار‌های آنلاین خود هستند.

فیلیپ روزدیل (Philip Rosedale)، بنیانگذار Second Life، معتقد است که روزی خواهد رسید که هویت‌های مجازی به اندازه آدرس‌های ایمیل و تلفن‌های همراه محبوب خواهند شد. شاید هم اکنون این موضوع دور از ذهن باشد اما کمی به ۲۵ سال پیش فکر کنید؛ زمانی که تنها تعداد انگشت شماری از افراد صاحب آدرس ایمیل یا تلفن همراه بودند.

۴- حضور فراگیر

اگر به زمانیکه وب ۱ منتشر شد فکر کنید، متوجه می‌شوید که در آن زمان شما تنها می‌توانستید از نقاط ریموت مثل کامپیوتر خانگی یا دستگاه‌های درون کافی‌نت به اینترنت دسترسی پیدا کنید.

در اینترنت نسل دوم، اینترنت با سرعت زیادی به گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و دیگر دستگاه‌های هوشمند قابل حمل، منتقل شد. اما وب نسل سوم مختص مکان و دستگاهی خاص نخواهد بود. اینترنت آینده در همه جا قابل دسترسی خواهد بود.

این تکنولوژی بر روی تمام ابعاد زندگی تاثیر خواهد گذاشت و بر روی دستگاه‌های بیشتری قابل پیاده‌سازی است. در واقع شبکه‌ای نامرئی از اطلاعات، پروتکل‌های ارتباطی و مکانیزم‌های تراکنشی است که در تمام نقاط سیاره‌ی زمین در دسترس خواهد بود.

آیا از تمام ظرفیت‌های نسل دوم اینترنت استفاده کرده‌ایم که به سراغ وب ۳ رفته‌ایم؟

می‌خواهم از شما سوالی بپرسیم. امیدوارم برای آن پاسخی داشته باشید. آیا می‌توانید شخصی را معرفی کنید که اول به تمام نکات javaScript ای مسلط باشد و بعد به سراغ آموزش و یادگیری ajax رفته باشد؟ قرار نیست ما اول یک موضوع را تا آخر برویم، تا بتوانیم به سراغ موضوع بعدی بریم.

 می‌توانیم به صورت موازی پیش برویم. مهارت خود را در موضوع اول بیشتر کنیم و همزمان روی مهارت دوم خود نیز کار کنیم و تک بعدی نباشیم.

چون در دنیای تکنولوژی عقب می‌مانیم و فناوری با سرعت زیادی پیشرفت خواهد کرد و منتظر ما نخواهد ماند. ممکن است در زمینه‌ای با web 2 مشکل داشته باشید اما وقتی به سراغ web 3 می‌روید، متوجه شوید که وب ۳ آن مشکل را ندارد و سدی از سر راهتان برداشته شده و سریع تر پیشرفت می‌کنید. پس هر چه زودتر آموزش و یادگیری را شروع کنید.

برخی می‌گویند وب۳ برای خارجی هاست، اما این درست است؟

برخی از افراد بر این باورند که وب ۳ برای خارجی‌ها است و سرور‌های ابری نظیر ابرآروان (arvancloud) کشش ندارند و علاوه بر این، با تصویب شدن طرح صیانت نیز وب ۳ در ایران کاربردی ندارد.

اما این طور که فکر می‌کنید هم نیست. وب ۳ با تمام این محدودیت‌ها در ایران قابل استفاده است و کاربرد‌های زیادی دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره‌ای می‌کنیم.

کاربرد‌های web 3

·         وبگردی سریعتر می‌شود

·         مردم مالک اطلاعات خود می‌شوند

·         وابستگی به شرکت‌های بزرگ از بین می‌رود

·         اطلاعات شما دیگر دست شرکت‌های خصوصی نمی‌افتد، به عنوان مثال کاری که پروژه NYM و HOPR در حال انجام دادن آن است. نمونه این پروژه‌ها فیلترینگ را از بین می‌برد.

تفاوت نسل اول و دوم و سوم اینترنت از نظر تکنولوژی‌های غالب

تفاوت تکنولوژی‌های غالب در سه نسخه از اینترنت باعث تفاوت در چگونگی تعاملات آن‌ها با کاربران می‌شود. این تکنولوژی‌ها شامل:

·         وب ۱ از HTML استفاده می‌کند

·         وب ۲ علاوه بر HTML از CSS و جاوا اسکریپت و Ajax و DHTML و JSON نیز استفاده می‌کند.

·         وب ۳ از XML و WSDL و SOAP و XSLT و XQuery و …استفاده می‌کند.

وب ۳ و بلاکچین

برخی می‌پرسند ارتباط بین وب ۳ و بلاکچین چیست؟ در واقع Web3 نسخه جدیدی از وب جهانی است که میزبان برنامه‌های غیرمتمرکز است که به جای متمرکز شدن بر روی سرور‌های متعلق به افراد یا شرکت‌ها، بر روی فناوری‌های توزیع شده مانند بلاک چین و سازمان‌های غیر متمرکز یا دائو (DAO) اجرا می‌شوند. طرفداران Web3 بر حریم خصوصی کاربر و مالکیت داده‌ها تأکید دارند.

مزایای وب ۳ چیست

·         افزایش پیوند اطلاعات: در واقع اینترنت نسل سوم، با وب معنایی به اتصال داده‌های آنلاین کمک می‌کند

·         جستجوی کارآمد

·         بازاریابی بهتر

·         وبگردی کارآمدتر

·         ارتباط مؤثرتر

·         غیرمتمرکز بودن

·         مالکیت داده‌ها

·         پروتکل‌های فوق ایمن

·         شبکه‌های بدون مجوز

 معایب وب۳ چیست

·         وب ۳.۰ برای ابزارهای کمتر پیشرفته غیرقابل دسترس خواهد بود

·         وب سایت‌های اینترنت نسل اول بسیار منسوخ‌تر به نظر می‌رسند و درک آن برای تازه وارد‌ها می‌تواند بسیار پیچیده باشد

آیا وب ۳ در حال حاضر به مرحله عرضه و استفاده رسیده؟

گذار به وب ۳ در حال حاضر با ظهور بیت کوین و فناوری بلاکچین، شبکه‌های P2P، اپلیکیشن‌های غیر متمرکز، فناوری هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط آغاز شده است. 

در نهایت، ما در آستانه یک انقلاب واقعی اینترنتی هستیم. چالش‌های زیادی برای پیاده‌سازی وب ۳ وجود دارد و نوآوری این اینترنت آینده بر روی همه ابعاد زندگی ما تأثیر می‌گذارد و همچنین بسیار گیج‌کننده است.

درست مانند وب ۲ که از طریق مجموعه‌ای از نوآوری‌ها، بر تکنولوژی وب ۱ پیروز شد؛ وب۳ در طی فرآیندی تدریجی، کل دنیای اینترنت را خواهد گرفت.

حرف آخر

نکات کلیدی

سوالات پر تکرار